Ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες:
Η καθημερινότητά μας χαρακτηρίζεται από ποικιλία, πολυπλοκότητα και γρήγορο ρυθμό αλλαγών. Αυτό καθιστά ακόμα πιο αναγκαία την αποτελεσματική επικοινωνία, την κατανόηση, αποδοχή, και την επιτυχημένη διαχείριση των σχέσεων, στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική μας ζωή.
Η διαχείριση των σχέσεων και των συγκρούσεων στην καθημερινότητά μας, απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες και επικοινωνιακές-διαπραγματευτικές δεξιότητες.
Όσο πιο πολύ είμαστε σε επαφή με τον «αληθινό» εαυτό μας, τόσο περισσότερο αποτελεσματικοί θα είμαστε στη διαχείριση των σχέσεων μας. Γινόμαστε περισσότερο ανοιχτοί στους άλλους, δείχνουμε μεγαλύτερη αποδοχή, τους προσεγγίζουμε με φροντίδα και ενσυναίσθηση, είμαστε αυθεντικοί. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικά εφόδια.
Μέσα από αυτή την διαδικασία, μαθαίνουμε τον εαυτό μας και τους άλλους καλύτερα. Κατανοούμε, αναγνωρίζουμε και διαχειριζόμαστε καλύτερα τα συναισθήματά μας, και δημιουργούμε υγιείς, ουσιαστικές και αυθεντικές σχέσεις. Ο Mick Cooper, το ορίζει ως «σχεσιακό βάθος» στην Προσωποκεντρική προσέγγιση.
Η εφηβεία είναι μία μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ώριμη ενήλικη ζωή, όπου συντελούνται μεγάλες αλλαγές στα οργανικά-βιολογικά, πνευματικά, ψυχικά και ψυχοκοινωνικά δεδομένα. Είναι το πέρασμα στην αυτόνομη ζωή. Η ανεξαρτησία του εφήβου μπορεί να αποτελέσει το επίκεντρο πολλών συγκρούσεων μέσα στην οικογένεια, όταν οι έφηβοι προσπαθούν να κερδίσουν την αυτονομία τους.
Συχνά οι γονείς αγωνιούν για τις αλλαγές στη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις των εφήβων παιδιών τους, ιδιαίτερα όταν εκφράζουν έντονη επιθετικότητα.
Οι Ομάδες Γονέων φέρνουν κοντά γονείς προκειμένου για τη διαχείριση και διαπραγμάτευση θεμάτων που απασχολούν τους γονείς με παιδιά στην εφηβεία. Στις ομάδες, συζητώντας, ανταλλάσσοντας απόψεις, κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους, και μέσα από βιωματικές τεχνικές και εργαστήρια ωθούνται στην έγκυρη και έγκαιρη αντιμετώπιση αδιεξόδων στις σχέσεις τους με τα παιδιά τους.
Στόχος των ομάδων είναι η στήριξη των γονέων, η ενημέρωσή τους, αλλά και η εκπαίδευσή τους ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν περισσότερο αποτελεσματικά στον εξαιρετικά απαιτητικό και πολυδιάστατο ρόλο τους. Η αλληλεπίδραση με τους εφήβους και η επιτυχημένη διαμόρφωση σχέσεων μέσα στους κόλπους της οικογένειας, θα βοηθήσει γονείς και εφήβους να μειώσουν τις εντάσεις, να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους, να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση, να επικοινωνήσουν και να δημιουργήσουν υγιείς και σταθερές στο χρόνο σχέσεις.
Η Συμβουλευτική Γονέων συμβάλλει στο να βελτιωθεί η επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας. Ενισχύει με γνώσεις τους γονείς για τα στάδια ανάπτυξης των παιδιών και τις βιολογικές, πνευματικές, ψυχικές και κοινωνικές τους ανάγκες.
Ενημερώνονται για θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Μαθαίνουν να διαχειρίζονται θέματα που αφορούν το διαδίκτυο και την ασφαλή χρήση του. Αναπτύσσουν δεξιότητες επικοινωνίας και διαπραγμάτευσης. Μαθαίνουν να κατανοούν τις ανάγκες των μελών, να συναισθάνονται και αποδέχονται τα μέλη της οικογένειας.
Μαθαίνουν να επικοινωνούν, να συνεργάζονται, να διαμορφώνουν συμπεριφορές που οδηγούν στην εύρυθμη λειτουργία της οικογένειας, και στην επίτευξη των δικών τους στόχων.
Οι γονείς σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι «εκεί» για το παιδί τους. Με αγάπη, τρυφερότητα, χαμόγελο, αποδοχή, ενσυναίσθηση, υπομονή. Κυρίως, κάνοντάς το να νιώθει ασφάλεια και σεβασμό σε αυτό που βιώνει, σε αυτήν την τόσο απαιτητική και σημαντική περίοδο της ζωής του.
Μην ξεχνάμε πως κορυφαίος στόχος στη ζωή των εφήβων είναι η απόκτηση της δικής τους «ταυτότητας», η ανακάλυψη του ΕΓΩ. Η απόκτηση ισορροπίας και αρμονίας στη ζωή τους. Αυτό θα προκύψει αναπόφευκτα και μέσα από τη «σύγκρουση» μαζί τους.
Στην εποχή μας, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, πολλά παιδιά στην προεφηβική και εφηβική ηλικία, αισθάνονται διαφορετικά από τα υπόλοιπα, πέφτουν θύματα bullying, στιγματίζονται, οδηγούνται σε επιθετικές συμπεριφορές, και τείνουν να απομονώνονται.
Η Ψυχοθεραπεία βοηθάει τους εφήβους να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, και να τα αποδέχονται. Μαθαίνουν να επικοινωνούν, να συνεργάζονται, να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους, να βελτιώνουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, να διαχειρίζονται τις δυσκολίες τους. Σταδιακά, να χτίζουν ελεύθερα και ανεξάρτητα το μέλλον τους ως λειτουργικοί ενήλικες, να αποδέχονται τον εαυτό τους, και να αποκτούν τη δική τους ταυτότητα, που αποτελεί κυρίαρχο στόχο.
Όλα τα νέα ζευγάρια όταν παντρεύονται επιθυμούν έναν ευτυχισμένο γάμο που να βασίζεται στην αμοιβαία αγάπη, το σεβασμό και την αλληλοϋποστήριξη. Στον γάμο οι σύντροφοι μαθαίνουν να ζουν μαζί, να συνεργάζονται, αλλά και να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις ανατροφής των παιδιών τους. Δυστυχώς όμως, ένα σημαντικό ποσοστό των γάμων καταλήγει σε διαζύγιο.
Σε αυτό συμβάλλουν γενικότερες αλλαγές που αφορούν στις κοινωνικές συνθήκες και αντιλήψεις, στην αλλαγή της νοοτροπίας γύρω από το θεσμό του γάμου και του ρόλου των δύο φύλων, στις αλλαγές στην αγορά εργασίας, στην αυτονόμηση του ατόμου από το οικογενειακό σύστημα (Μουσούρου, 2005).
Επίσης, οι εξοντωτικοί ρυθμοί της καθημερινότητας, το συνεχές άγχος, οι πολλαπλοί ρόλοι που έχουν επωμιστεί οι σύζυγοι, θέματα που αφορούν στην ανατροφή των παιδιών, προσωπικές ματαιώσεις, τους οδηγούν στη συναισθηματική εξάντληση, συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, απώλεια ευχαρίστησης, επιθετικότητα, έλλειψη ισορροπίας ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική ζωή. Όλα αυτά προκαλούν καβγάδες στο ζευγάρι.
Στους λόγους για τους οποίους ένα ζευγάρι μπορεί να προσέλθει για θεραπεία είναι οι μεταξύ τους συνεχείς συγκρούσεις, προβλήματα στην επικοινωνία, η έλλειψη διανοητικής και συναισθηματικής επικοινωνίας, η απουσία διαλόγου, η έλλειψη εγγύτητας, η απουσία ικανοποίησης του ενός από τον άλλον και τα προβλήματα που σχετίζονται με το σεξ.
Με τον καιρό αποξενώνεται το ζευγάρι και πλέον χάνεται το ενδιαφέρον τους. Το διαζύγιο προβάλλει ως μονόδρομος.
Τα ζητήματα των σχέσεων του ζευγαριού εξετάζονται στο πλαίσιο του κύκλου της ζωής.
Η Θεραπεία Ζεύγους αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών παρεμβάσεων που επιχειρούν να μετασχηματίσουν τη σχέση των συντρόφων ώστε να ενισχυθεί η ικανοποίηση από τη σχέση τους και να βελτιωθεί η λειτουργικότητάς της.
Στη θεραπεία ζεύγους ως «ασθενής» θεωρείται η σχέση και όχι οι μεμονωμένοι σύντροφοι. Αυτό συνεπάγεται ότι μία δυσλειτουργική σχέση μπορεί να συναφθεί από δύο υγιείς συντρόφους.
Σήμερα, η θεραπεία ζεύγους αποτελεί ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο για να βοηθηθούν οι σύντροφοι να εξελιχθούν και να ωριμάσουν σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό επιτυγχάνεται και με προγράμματα εμπλουτισμού της σχέσης, ώστε να αυξηθεί η ικανοποίηση από τη σχέση, αλλά και να αναπτυχθεί η προσωπικότητα των συντρόφων.
Συχνά, κάποιος από τους δύο συντρόφους μπορεί να φέρει ως θεραπευτικό αίτημα συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, ενώ το πραγματικό πρόβλημα να αφορά την ίδια τη σχέση του ζευγαριού.
Βασικές Αρχές της Θεραπείας Ζεύγους αποτελούν τόσο η αποδοχή της κοινής ευθύνης, και από τους δύο συντρόφους, για τα προβλήματα που έχουν προκύψει στη σχέση, όσο και η αποδοχή ότι τα προβλήματα αυτά μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσα από κοινή προσπάθεια.
Οι θεραπευτικές συνεδρίες ξεκινούν με κοινές συνεντεύξεις. Αρχικά, με στόχο να παρατηρηθεί η αλληλεπίδραση του ζευγαριού, και ακολούθως να καθοριστεί το πρόβλημα.
Στη συνέχεια, προγραμματίζονται με κάθε σύντροφο, ξεχωριστά, ατομικές συνεδρίες. Αυτό γίνεται ώστε να δοθεί η ευκαιρία ο καθένας να εκφράσει ελεύθερα όλα εκείνα που τον απασχολούν, τον πιέζουν, επηρεάζουν τη λειτουργικότητά του μέσα και έξω από τη σχέση, και που ίσως θα ήταν αρκετά άβολο να τα εκφράσει παρουσία και του άλλου συντρόφου, τουλάχιστον στην αρχή.
Τέλος, προγραμματίζονται κοινές συνεδρίες, όπου δίνεται η ευκαιρία να ελεγχθούν εκ νέου όλα εκείνα τα θέματα που προέκυψαν στις προηγούμενες συνεδρίες και να ιδωθούν τώρα μέσω μιας νέας οπτικής. Ακολουθεί αναστοχασμός, συζήτηση αναφορικά με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις απορίες των συντρόφων.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, γίνεται εκπαίδευση σε δεξιότητες που οι σύντροφοι μπορεί να παρουσιάζουν ελλείμματα, αξιοποιώντας ασκήσεις βελτίωσης της επικοινωνίας, διαχείρισης και επίλυσης προβλημάτων, ψυχολογικών δυσκολιών, για να ενδυναμωθούν οι διαπροσωπικές σχέσεις σε επίπεδο ζεύγους, αλλά και οικογένειας.
Παράλληλα, ο θεραπευτής συγκεντρώνει πληροφορίες αναφορικά με το προσωπικό ιστορικό του ζεύγους, τις γονεϊκές τους οικογένειες, προηγούμενες σχέσεις τους, προσδοκίες, πεποιθήσεις, κανόνες με τους οποίους λειτουργούν, και ό,τι άλλο προκύψει που εν δυνάμει επηρεάζει την παρούσα σχέση του.
Η Θεραπεία Οικογένειας έχει ως στόχο της να βελτιώσει ουσιαστικά την επικοινωνία των μελών της ώστε να επιλύουν αποτελεσματικά τις μεταξύ τους συγκρούσεις, και να τους βοηθήσει να αναπτύξουν μια υγιή ψυχική και λειτουργική ζωή. Κάθε οικογένεια έχει τη δική της σύνθεση, δομή και κανόνες. Αντιμετωπίζεται ως ένα «σύστημα» που αφορά την αλληλεπίδραση των μελών της και της δυναμικής των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ τους, των θεμάτων που αντιμετωπίζουν, και που χρειάζεται προσαρμογή ή και μετασχηματισμό.
Στις θεραπευτικές συνεδρίες συμμετέχουν όλα τα μέλη της οικογένειας με την καθοδήγηση ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας σε ελεγχόμενο, προσιτό και ασφαλές περιβάλλον.
Η Θεραπεία Οικογένειας βοηθά σημαντικά να αντιμετωπιστούν καταστάσεις συγκρούσεων, άγχους, πανικού, θυμού, θλίψης. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι βοηθά τα μέλη της οικογένειας όχι μόνο να κατανοήσουν ή και να «γνωρίσουν» ο ένας τον άλλο καλύτερα, αλλά να μάθουν να επικοινωνούν, να αποκτήσουν ή εξελίξουν επικοινωνιακές δεξιότητες και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Σύμφωνα με την Satir(1964), η επικοινωνία είναι ο σημαντικότερος παράγοντας απ’ όσους επηρεάζουν την υγεία και τις σχέσεις ενός ατόμου με τα άλλα. Τα μέλη μέσα από το διάλογο, και χωρίς να αισθάνονται ότι απειλείται η αυτοεκτίμησή τους, θα εκφράσουν ελεύθερα τις σκέψεις, τα συναισθήματά τους, τους προβληματισμούς τους. Επίσης, μέσα από τη διερεύνηση των οικογενειακών ρόλων, των προτύπων συμπεριφοράς και των κανόνων του οικογενειακού συστήματος, θα εντοπιστούν όλα εκείνα τα θέματα που οδηγούν σε σύγκρουση και θα βρεθούν τρόποι να αντιμετωπιστούν.
Η εφαρμογή στην πράξη όλων όσων έμαθαν θα ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και αλληλοεκτίμησής τους. Θα αναπτυχθούν δεξιότητες ενσυναίσθησης, κατανόησης, αποδοχής, φροντίδας, συντροφικότητας, αλλά και διαχείρισης των κρίσεων, ενισχύοντας μια υγιή αλληλεπίδραση. Αυτό μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει τα μέλη της οικογένειας, να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους, τις θέσεις τους, να έρθουν πιο κοντά, και να αναπτύξουν ουσιαστικούς, αυθεντικούς και ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους.
Αυτοεκτίμηση είναι η αντίληψή μας για την προσωπική μας αξία. Πρόκειται για την γνώση του ίδιου μας του εαυτού, της αξίας του, αλλά και του πόσο αγαπητός είναι. Αυτοεκτίμηση σημαίνει να γνωρίζω ότι αξίζω, ότι είμαι ικανός και αγαπητός. Είναι ο βαθμός στον οποίο μας αρέσει ο εαυτός μας και τον εκτιμούμε.
Σύμφωνα με τον James, η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται από τις προσωπικές φιλοδοξίες και τις υποκειμενικές αξιολογήσεις του ατόμου σχετικά με την επίτευξη ή όχι των επιδιωκόμενων στόχων του. Αναπτύσσεται από πολύ νωρίς στη ζωή του παιδιού, στην εφηβεία, και συνεχίζεται σε όλη τη διάρκειά της (Λεονταρή, 1996).
Στη διαμόρφωσή της συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον, αλλά και γενικά η ευρύτερη ομάδα των συνομηλίκων και ο κοινωνικός περίγυρος, η σωματική εμφάνιση και υγεία.
Αυτοεκτίμηση και εφηβεία
Η αντίδραση των παιδιών ειδικά στην εφηβεία είναι φυσιολογική. Αποτελεί μέρος της αναπτυξιακής, εξελικτικής τους πορείας. Δοκιμάζουν τον εαυτό τους, τις αντοχές τους, τα όριά τους. Το σύνολο των αναπτυξιακών αλλαγών σωματικών-βιολογικών, συναισθηματικών, ψυχικών, πνευματικών επηρεάζει και τη διαμόρφωση της αυτοεκτίμησής τους, αλλά και της αυτοπεποίθησής τους, που αφορά την πίστη τους στις ικανότητες και δυνατότητές τους.
Η ανάληψη πρωτοβουλιών και ευθυνών από τους εφήβους, το να είμαστε «εκεί», δίπλα στον έφηβο με αποδοχή, ενσυναίσθηση, υποστήριξη, ενθάρρυνση, κατανόηση, αγάπη, σεβασμό στην προσωπικότητά του, στις απόψεις, και τα «θέλω» του, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης τους.
Ενίσχυση αυτοεκτίμησης εφήβου
Θέλει γνώση, ηρεμία, ψυχραιμία. Τα παιδιά αντιστέκονται όταν αισθάνονται ότι δεν ακούγονται, δεν καλύπτονται οι ανάγκες τους. Η Ενεργητική Ακρόαση θα βοηθήσει. Συζητάμε με τα παιδιά μας απλά, ανοιχτά, καθαρά, χωρίς ασάφειες, αξιοποιώντας λογικά επιχειρήματα και συναίσθημα και πάντοτε με γνώμονα την ηλικία τους, τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές τους. Δίνουμε χώρο και χρόνο στο παιδί να ωριμάσει και να αναπτυχθεί.
Το πιο σημαντικό είναι να προσφέρουμε πραγματική ενθάρρυνση, στήριξη και κατανόηση στον έφηβο. Να μάθουμε να επικοινωνούμε ουσιαστικά και αποτελεσματικά μαζί του, με διάλογο και επιχειρήματα, χωρίς να επικρίνεται διαρκώς.
Όταν ο έφηβος αισθανθεί ασφαλής, αποδεκτός, και αγάπη, ελεύθερος να ξεδιπλώσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, ακόμα και αν γνωρίζει ότι οι γονείς του μπορεί να διαφωνούν, θα αισθανθεί δυνατός, απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους. Σταδιακά, θα αναπτύξει την αυτοεκτίμηση του και θα νιώσει και αυτοπεποίθηση. Θα αποκτήσει την πολυπόθητη αυτονομία του, και θα εξελιχθεί σε έναν ώριμο και ψυχικά υγιή ενήλικα.
Το άγχος αποτελεί μία σύγχρονη μάστιγα στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή των ατόμων. Επηρεάζει όλες τις δραστηριότητες της καθημερινότητά μας, τον τρόπο που σκεπτόμαστε, που αισθανόμαστε, που αντιδρούμε, αλλά και το ίδιο μας το σώμα. Ως μηχανισμός άμυνας, παραγωγικό άγχος, αρχικά, μας κινητοποιεί και μας βοηθά για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες, επικίνδυνες, απαιτητικές ή και ακραίες καταστάσεις.
Όταν όμως το άγχος γίνει συνεχές, έντονο, με εξάρσεις, και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μη παραγωγικό άγχος, τότε πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον ψυχοθεραπευτή.
Συμπτώματα του άγχους (σωματικά, ψυχικά, κοινωνικά):
-
Αίσθηση έλλειψης οξυγόνου, πνιγμού, έντονος πόνος στο στήθος, ταχυκαρδία, εφίδρωση, δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Αίσθηση κρύου, ζαλάδας, ή κούρασης, πόνους σε χέρια και πόδια. Απουσία όρεξης, ή υπερφαγία
-
Αίσθηση συνεχούς φόβου, έντονης ανησυχίας, έλλειψη αυτοπεποίθησης, έλλειψη κινήτρων
-
Κοινωνική απόσυρση, φόβος όταν βρισκόμαστε με πολύ κόσμο (αγοραφοβία), συχνές κρίσεις πανικού
-
Ξεσπάσματα, ξαφνικές εκρήξεις θυμού, προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, κατάχρηση ουσιών, κατάχρηση αλκοόλ
Συνηθισμένα γεγονότα στη ζωή του ατόμου που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση του άγχους αφορούν:
Ζητήματα υγείας, όπως ασθένεια, χρόνια πάθηση, προβλήματα αναπαραγωγής ή στην εγκυμοσύνη.
Διαπροσωπικών σχέσεων, όπως διαζύγιο, οικογενειακά προβλήματα, πένθος.
Επαγγελματικά προβλήματα, όπως ανεργία, οικονομικά προβλήματα, τοξικό εργασιακό περιβάλλον, συνταξιοδότηση. Επίσης, άτομα που εργάζονται σε ιδιαίτερα στρεσογόνα επαγγέλματα μπορεί να υποφέρουν από έντονο μετατραυματικό στρες.
Όταν όμως τα άτομα αγχώνονται γενικευμένα, με την ελάχιστη αφορμή ή αιτία, τότε πιθανόν να εμπίπτουν στην κατηγορία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής (ΓΑΔ).
Με την ψυχοθεραπευτική παρέμβαση, ατομική ή ομαδική, οι θεραπευόμενοι θα βοηθηθούν ώστε να αναγνωρίσουν τις αιτίες που τους προκαλούν άγχος, να βρουν τρόπους να το διαχειριστούν αποτελεσματικά, και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
-
Ο Θυμός είναι έντονο συναίσθημα και αποτελεί αντίδραση του ατόμου όταν νιώθει απογοήτευση και αδικία. Αποτελεί απάντηση σε εξωτερική απειλή, σε ζημία, ματαίωση επιθυμιών και στόχων.
Και ενώ ενισχύει την προάσπιση των δικαιωμάτων του ατόμου και είναι λειτουργικός όταν συμβάλλει στην ωρίμανση της προσωπικότητας του, είναι δυσλειτουργικός όταν εκδηλώνεται έντονα, ακατάλληλα και συμβαίνει συχνά. Όταν τα αισθήματα δυσαρέσκειας, ενόχλησης και εχθρότητας γίνονται έντονα, και οι «εκρήξεις» του ατόμου είναι ανεξέλεγκτες, τότε καλό θα ήταν να ζητήσει βοήθεια από έναν ψυχοθεραπευτή.
Η διαχείριση του θυμού απαιτεί διάθεση για αλλαγή, αυτοσυγκράτηση, αντικειμενική παρατήρηση, με στόχο την επαρκή διαχείριση των εντάσεων και δυσκολιών στη ζωή του ατόμου.
Με το θυμό, φαινομενικά, γίνεται μια προσπάθεια κυριαρχίας των άλλων, όμως στην πραγματικότητα είναι μια προσπάθεια κυριαρχίας προς τον εαυτό. Αυτό σημαίνει ότι το ίδιο το άτομο πρέπει να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί το συναίσθημα του θυμού ως μία φυσιολογική αντίδραση. Αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ζωής του το οποίο πρέπει να αποδεχθεί και να διαχειριστεί αποτελεσματικά.
Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ζωή του ανθρώπου. Ο πόνος που βιώνει το άτομο είναι βαθύς, οδυνηρός, εξαντλητικός, και εμφανίζει συχνά έντονα ψυχοσωματικά προβλήματα (R. Rogers). Όσο πιο σημαντική είναι η απώλεια, τόσο πιο έντονο είναι το πένθος. Ωστόσο, και οι μικρές απώλειες στη ζωή μπορεί να προκαλέσουν την αίσθηση του πένθους.
Ο βαθύς ψυχικός πόνος που προκαλεί το πένθος περνά από διακυμάνσεις, γνωστές, ως «τα πέντε στάδια» που πρότεινε η Elisabeth Kübler-Ross (1969), στο "On Death and Dying", βασισμένη σε μελέτες:
1. Άρνηση
2. Θυμός
3. Διαπραγμάτευση
4. Κατάθλιψη
5. Αποδοχή
Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι περνούν και τα πέντε στάδια, ή ότι πρέπει να τα περάσουν για να σταματήσουν να πενθούν. Το πένθος και η απώλεια, αποτελούν κομμάτια της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο καθένας τα βιώνει με το δικό του μοναδικό τρόπο. Δεν υπάρχει ηλικία στο πένθος. Η ζωή μετά από μια απώλεια είναι πολύ διαφορετική, αλλά συνεχίζεται.
Στην Προσωποκεντρική Ψυχοθεραπεία, καταλυτικός παράγοντας είναι να αναπτυχθεί ουσιαστική επικοινωνία με το θεραπευόμενο, να δημιουργηθεί ψυχολογική επαφή. Να νιώσει ασφάλεια και άνευ όρων αποδοχή. Με ενσυναίσθηση ο θεραπευτής προσεγγίζει τη δική του πραγματικότητα και τον βοηθά να βιώσει το πένθος με τον δικό του τρόπο. Ο θεραπευόμενος χρειάζεται χώρο και χρόνο όχι μόνο για να κατανοήσει τι του συμβαίνει, αλλά και να μπορέσει να το διαχειριστεί όλο αυτό.
Μέσα από την απώλεια, να επαναπροσδιοριστεί, να βρει ένα νέο νόημα στη ζωή του. Να βγει από το σκοτάδι και να επιστρέψει στο φως.
Η επούλωση συμβαίνει σταδιακά, και είναι εφικτή.
Ο θεραπευτής, σε όλη αυτή την πορεία είναι εκεί για τον θεραπευόμενο με αυθεντικότητα, γνησιότητα, ενσυναίσθηση, και αποδοχή.
Η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που αξιοποιεί θεραπευτικά τη δυναμική των ανθρωπίνων σχέσεων. Μέσα στην ομάδα το άτομο μπορεί να εξερευνήσει τον εαυτό του, να εκφράσει και να μοιραστεί ελεύθερα, σε προστατευμένο ομαδικό περιβάλλον, τις ενδόμυχες σκέψεις του, τα συναισθήματα, τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς του.
Και αυτό, γιατί η ομάδα δεν ασκεί κριτική, αλλά με ενσυναίσθηση, προσφέρει αποδοχή και ενεργητική ακρόαση. Δημιουργείται κλίμα εμπιστοσύνης, οικειότητας και προστασίας.
Η ομάδα βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει πώς αλληλεπιδρά με τους άλλους συμμετέχοντες, μαθαίνει να εμπιστεύεται, να επικοινωνεί, δέχεται ανατροφοδότηση, δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο υποστήριξής του.
Η ανάπτυξη της αυτογνωσίας οδηγεί το άτομο σταδιακά στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησής του. Είναι μία διαδικασία που απαιτεί υπομονή, επιμονή και προσωπική δέσμευση.
Ως συνέπεια, το άτομο αισθάνεται ψυχική ηρεμία και ικανοποίηση, ενώ παράλληλα απολαμβάνει μια εσωτερική και πνευματική γαλήνη και ισορροπία. Βοηθά να ανακαλύψουμε γιατί υπάρχουμε και ποιο το νόημα της ζωής μας.
Αυτό με τη σειρά του θα μας οδηγήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, τις προσωπικές μας δυνατότητες, να αποδεχτούμε τον «αληθινό» μας εαυτό και να απελευθερωθούμε από ό,τι στο παρελθόν μας δέσμευε. Μαθαίνουμε να επενδύουμε στον εαυτό μας, στο πρόσωπο, να αφιερώνουμε χώρο και χρόνο για να τον βελτιώσουμε.
Να αναγνωρίσουμε τις αρετές μας οι οποίες είναι απαραίτητες για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που έχουμε. Να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας που με τη σειρά της θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή μας.
Γινόμαστε κύριοι της ζωής και των επιλογών μας, θέτουμε στόχους σύμφωνα με το δικό μας αξιακό σύστημα, προσπαθούμε, όπως αναφέρει και ο Rogers, να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
Η Επαγγελματική Εξουθένωση είναι ένα σύνδρομο συναισθηματικής, σωματικής, νοητικής και ψυχικής εξάντλησης όπου το άτομο εκτίθεται σε παρατεταμένο και υπερβολικό άγχος, «μπλοκάρει» συναισθηματικά, χάνει το ενδιαφέρον του και τα όποια θετικά συναισθήματα έχει για το εργασιακό του αντικείμενο, τους συναδέλφους του, νιώθει αναποτελεσματικός, διαμορφώνει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ανακύπτουν στην εργασιακή του καθημερινότητα, έχει μειωμένα κίνητρα.
Είναι σημαντικό το άτομο να υποστηριχθεί, ώστε να αντιληφθεί την έννοια του συνδρόμου της εργασιακής εξουθένωσης, να κατανοήσει τους λόγους και τους στρεσογόνους παράγοντες που οδηγούν σε αυτήν, να εντοπίζει και να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά της και τα σωματικά και ψυχοσυναισθηματικά σημάδια της.
Να εξοικειωθεί με τεχνικές διαχείρισης της εργασιακής εξουθένωσης και του άγχους.
Να αναπτύξει δεξιότητες πρόληψης και αντιμετώπισης της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Να ασκηθεί βιωματικά, εφαρμόζοντας τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής.
Να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματά του, τις δυσκολίες του, και να τα εκφράσει ελεύθερα.
Να διαμορφώσει και να ενισχύσει συνεργατικούς δεσμούς, ομαδικό πνεύμα που θα βοηθήσουν στην καθημερινότητα όλων των συναδέλφων, στο εργασιακό τους περιβάλλον.
Ο θεραπευτής θα είναι εκεί, υποστηρίζοντας, ενισχύοντας το άτομο ώστε να γίνει δυνατό για να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις καθημερινές προκλήσεις.
Πρόκειται για μια διαδικασία εκπαίδευσης και παροχής πληροφοριών, σχετικά με θέματα που αφορούν την καθημερινότητά μας, σε όλους τους τομείς, και επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή μας, την ψυχική και πνευματική μας υγεία ή ακόμα και την απειλούν.
Πυλώνες της ψυχοεκπαίδευσης είναι η ενημέρωση (information), η εκπαίδευση σε δεξιότητες (skills training) και υποστήριξη (support).
Μέσω της ψυχοεκπαίδευσης, οι άνθρωποι ενημερώνονται για τα αίτια, τα συμπτώματα, τα χαρακτηριστικά, τις συνέπειες, την πρόγνωση, αλλά και τις τεχνικές ή τις θεραπευτικές επιλογές που έχουν για να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους.
Εκπαιδεύονται σε δεξιότητες διαχείρισης αυτού που αντιμετωπίζουν ώστε να επιτύχουν τη βελτίωσή του.
Δέχονται συνεχή υποστήριξη από τον θεραπευτή ώστε να γίνουν οι ίδιοι δυνατοί να ανταποκρίνονται στις καθημερινές προκλήσεις.
Στόχος της ψυχοεκπαίδευσης είναι να διαμορφωθεί ένα ασφαλές δίκτυο υποστήριξης που θα βοηθήσει το άτομο που το χρειάζεται, ή τα κοντινά τους πρόσωπα. Η ψυχοεκπαίδευση βοηθά σημαντικά στο να καταπραΰνει το έντονο συναισθηματικό τους άγχος.
Πρόκειται για ατομικές συνεδρίες συμβουλευτικής, εξ αποστάσεως, με τη χρήση βιντεοκλήσης, μέσω Skype.
Πληρούνται, όπως και στη δια ζώσης ατομική ψυχοθεραπεία, όλες οι προδιαγραφές για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, και την ασφάλεια των θεραπευομένων, σε ένα προσιτό, οικείο, και καλά οργανωμένο περιβάλλον.
Οι συνεδρίες είναι το ίδιο αποτελεσματικές και διέπονται και αυτές, από τις αρχές της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης.
